البته نکته قابل توجه این است که پس از پایان فصل و عبور از مرحله بحران، دوباره شرایط به روال قبل باز می‌گردد و هیچ اقدامی در جهت رفع این چالش زیان‌آور نمی‌شود. این در حالی است که کارشناسان معتقدند یکی از مهم‌ترین استراتژی‌های تامین انرژی در جهان کاهش و بهینه‌سازی مصرف است و گفته می‌شود اگر دولت در این زمینه اقدامات عملی انجام دهد، کمبود گاز در زمستان را می‌توان از محل بهینه‌سازی مصرف سوخت جبران کرد. به گزارش صمت، در اخباری که این روزها از حوزه صنعت به گوش می‌رسد، نگرانی‌های فعالان بخش صنعت دوباره به گوش می‌رسد که از آسیب‌های کم‌توجهی به تامین گاز صنعتی می‌گویند.
چالش تامین پایدار انرژی
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات «ومعادن» گفت: امروز تامین پایدار انرژی از مسائل اصلی صنعت فولاد کشور است. به گزارش کانی مگ، اردشیر سعد محمدی گفت مشکل تامین پایدار انرژی یکی از مسائل اصلی صنعت فولاد کشور است. وی افزود: از حدود چهار دهه قبل تاکنون، به دلیل تحقیقات انجام شده و تکنولوژی‌های جدیدی که به کار گرفته می‌شود، میزان مصرف انرژی به ازای هر تن فولاد روند نزولی داشته و حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است. سعد محمدی اظهارکرد: میزان انرژی مصرفی در واحدهای فولادسازی به نوع روش تولید، یعنی استفاده از کوره بلند یا کوره قوس الکتریکی، بستگی دارد. در روش کوره بلند، نسبت به روش قوس الکتریکی انرژی بیشتری مصرف می‌شود که این اختلاف به حدود ۲۵ درصد می‌رسد.
سرمایه‌گذاری در حوزه نیروگاهی
وی گفت: طبق برآوردهای صورت گرفته زیان ناشی از کمبود انرژی و عدم النفع وابسته به آن در حوزه معدن و صنایع معدنی، مبلغ بالایی است و فعالان این صنعت چاره‌ای جز سرمایه‌گذاری در حوزه نیروگاهی ندارند. سعد محمدی یادآور شد: خاموشی‌های دو سال گذشته نشان می‌دهد، شیوه قبلی مدیریت در صنعت برق دیگر کارساز نیست و باید اقتصاد صنعت برق احیا شود. در واقع قیمت‌گذاری در صنعت برق متهم اصلی است، بنابراین برای حل این مسئله در گام نخست باید سراغ واقعی‌سازی نرخ برق برویم و بهترین سازوکار درحال‌حاضر، عرضه برق در بورس انرژی برای مشترکان پرمصرف است.
مکانیسم عرضه و تقاضا
وی گفت: وقتی قیمت‌گذاری را به مکانیسم عرضه و تقاضا می‌سپاریم، در بلند مدت صنایعی که بسیار انرژی بر هستند و ارزش افزوده پایینی دارند، عملا حذف می‌شوند و به مرور زمان، صنایعی شکل می‌گیرند که یا انرژی بر نیستند یا اگر مصرف انرژی بالایی دارند، ارزش زیادی هم خلق می‌کنند که تولید آن را از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر می‌کند. به این ترتیب در بلند مدت ترکیبی از صنایعی خواهیم داشت که شکل بهینه‌ای از الگوی مصرف دارند و به این ترتیب عدالت اقتصادی هم رعایت خواهد شد.
هم کمبود انرژی، هم افزایش تولید
مدیرکل صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: با وجود کمبود انرژی تولید فولاد، مس و آلومینیوم کشور در ۹ ماهه نخست امسال همچنان روند صعودی داشته است. سیف الله امیری به ایراسین گفت: هر چند که مشکلات کمبود انرژی برق و گاز در شرکت‌های بزرگ فولادی وجود دارد، اما تولید در این بخش‌های صنعتی کشور همچنان نسبت به سال‌های گذشته روند مثبتی داشته است. مدیرکل صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه هیچ مشکلی در بازار فولاد، آلومینیوم و مس در کشور وجود ندارد، اظهارکرد: خوشبختانه با تلاش تمام صنعتگران این عرصه قیمت‌ها نیز هم اکنون در بازار بسیار متعادل است.
امیری تاکید کرد: تامین گاز مورد نیاز واحدهای بزرگ صنعتی معدنی یکی از چالش‌های مهم واحدهای صنعتی است و انتظار داریم وزارت نیرو و وزارت نفت در سه ماهه آخر امسال نسبت به تامین انرژی مورد نیاز واحدهای بزرگ صنعتی کشور اهتمام ویژه داشته باشند.
صرفه جویی، در دستور کار است
مدیرکل صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت اظهارکرد: هم اکنون شرکت گاز به جای ۴۰ میلیون متر مکعب گاز مورد نیاز واحدهای بزرگ صنعتی در کشور حدود ۱۵ میلیون متر مکعب گاز به این شرکت‌های صنعتی تحویل می‌دهد و اگر این روند ادامه یابد در میزان تولید این واحدهای صنعتی و معدنی در کشور تاثیرگذار خواهد بود.
امیری افزود: با توجه به تامین ۳۰ درصدی گاز مورد نیاز واحدهای صنعتی باید صرفه جویی مصرف گاز در دستور کار قرار گیرد تا بتوانیم همچنان روند رو به رشد تولید محصولات فولادی، مس و آلومینیوم را در کشور ادامه دهیم. مدیرکل صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت اظهارکرد: با این حال هم اکنون در برخی از استان‌ها از جمله آذربایجان شرقی، خراسان رضوی و خراسان جنوبی گاز برخی از شرکت‌های بزرگ صنعتی قطع شده است و این می‌تواند بر میزان تولید این واحدهای صنعتی تاثیرگذار باشد.
چاره‌ای برای رکود
مهرداد اکبریان، رئیس انجمن سنگ آهن ایران درباره چالش زیرساخت‌ها در صنعت فولاد گفت: فولاد یکی از زنجیره‌های تولیدی کشور است که جهش بسیار خوبی را طی سالیان گذشته، به‌خصوص یک دهه اخیر تجربه کرده و از رتبه بالایی در جهان برخوردار است اما مشکلاتی که مثل کمبود آب، برق و گاز، نبود جاده و زیرساخت‌های مناسب حمل‌ونقل و… در کشور سبب برهم خوردن توازن میان حلقه‌های صنعت فولاد شده است. به گزارش معدن مدیا، وی افزود: چالش انرژی بر کل رنجیره تولید و تامین، تاثیرگذار است و حتی تامین‌کنندگان زنجیره و مصرف‌کنندگان نهایی را نیز متاثر می‌کند. این کمبودها باعث بر هم خوردن تعادل میان عرضه و تقاضا شد.
اکبریان گفت: این موضوع موجب رقابتی نبودن نرخ بازار شد و در مقابل بعضی از محصولات افزایش نرخ پیدا کرد.
وی افزود: دولت برای خروج زنجیره فولاد از رکود، باید روی این بخش سرمایه‌گذاری کند و در صورت عملی نشدن اهداف سرمایه‌گذاری، معدن توانایی حرکت و همراه شدن با بخش پایین دستی را نخواهد داشت.
آسیب به حلقه‌های زنجیره تولید
رئیس انجمن سنگ آهن ایران ضمن موارد یاد شده افزود: امروزه ۳ برابر مصرف داخل فولاد تولید می‌کنیم و برای صادرات مازاد تولید برنامه‌ریزی‌هایی انجام شده است، اما صادرات با مشکلاتی مواجه است.
وی با اشاره به اینکه هر محدودیتی در صادرات باعث آسیب به یکی از حلقه‌های زنجیره تولید می‌شود گفت: این آسیب ۲ خطر عمده به دنبال دارد. خطر اول کوچک شدن بازار هم در داخل و هم در خارج است و خطر دوم رکود و ورشکستگی خواهد شد.
وی افزود: صنعت فولاد ایران در مقایسه با رقبا در بازار از جایگاه خوبی برخوردار است اما تصمیمات غلط اتخاذ شده، نرخ تمام شده محصولات را افزایش و رقابت را برای تولیدکننده سخت و کاهش حاشیه سود می‌شود.
سخن پایانی
گفته می‌شود امروزه کسری گاز چیزی نزدیک به ۲۲۰ میلیون مترمکعب در روز است که برای تولید آن بالغ بر ۷۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری لازم است. این در حالی است که با مبالغی بسیار کمتر می‌توان مصرف گاز را بهینه کرد و جلوی اتلاف انرژی را گرفت. به این ترتیب چیزی حدود ۱۲۰ میلیون متر مکعب صرفه جویی در مصرف گاز رخ داده و آن را در اختیار صنایع قرار داد. امروز که کشور دوباره در میانه فصل بحران گاز قرار گرفته، بهتر است با نگاهی متفاوت صورت مسئله مورد بررسی قرار گیرد تا شاید سال جای آخرین دور از این چرخه باطل باشد.
منبع : سایت روزنامه صمت